Lời tòa soạn: Trong tinh thần tưởng niệm "Ngày
30-4-1975", VB trân trọng giới thiệu bài tổng
hợp về một số sự kiện quan trọng xảy ra trong
những ngày cuối tháng 4/1975.
Bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau
đây: hồi ký của cựu Đại tướng Cao Văn Viên do
Trung tâm Quân sử Lục quân Hoa Kỳ phổ biến; hồi
ký của cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, Tổng trưởng
Quốc phòng cuối cùng của Việt Nam Cộng Hòa; một
số bài viết của các nhân chứng, từng giữ các
chức vụ trọng yếu trong Chính phủ và Quân Lực
Việt Nam Cộng Hòa, và tài liệu riêng của Việt
Báo.
* Đại tướng Cao Văn Viên, những giờ cuối cùng tại
Bộ Tổng Tham Mưu Quân lực VNCH
Theo lời kể của cựu Trung tướng Trần Văn Đôn ghi
lại trong Việt Nam Nhân Chứng, trước lễ bàn giao
chức vụ Tổng thống VNCH diễn ra vào buổi chiều
28/4/1975, thì vào 8 giờ sáng ngày 28 tháng 4,
Phó Thủ tướng kiêm Tổng trưởng Quốc phòng Trần
Văn Đôn đã đến văn phòng Tổng tham mưu trưởng
như thường lệ gặp Đại tướng Cao Văn Viên để theo
dõi tình hình quân sự. (Theo tài liệu ghi trong
Quân sử VNCH, vào năm 1955, ông Trần Văn Đôn là
Thiếu tướng Tham mưu trưởng Bộ Tổng Tham mưu,
ông Cao Văn Viên là Thiếu tá, giữ chức vụ Trưởng
phòng 4 Bộ Tổng Tham mưu).
Trong cuộc gặp nói trên, Đại tướng Cao Văn Viên
nhắc với Phó Thủ tướng kiêm Tổng trưởng Quốc
phòng Trần Văn Đôn rằng Tổng thống Trần Văn
Hương đã ký sắc lệnh cho ông nghỉ, do đó, ông
yêu cầu cựu Trung tướng Đôn với chức danh là
Tổng trưởng Quốc phòng, cử người thay thế. Ngay
lúc đó, có điện thoại của ông Dương Văn Minh gọi
cho Phó thủ tướng Trần Văn Đôn, dặn ông cố gắng
giữ Đại tướng Viên ở lại chức vụ Tổng Tham mưu
trưởng, đừng cho Đại tướng Viên đi.
Trước sự việc như thế, Tổng trưởng Quốc phòng
Trần Văn Đôn không biết xử sự làm sao vì Tướng
Viên đã được Tổng thống Trần Văn Hương cho nghỉ
( sắc lệnh này được Tổng thống Trần Văn Hương
công bố vào chiều ngày 28/4/1975). Cựu Trung
tướng Trần Văn Đôn hỏi Đại tướng Cao Văn Viên:
-Nếu anh đi, thì theo anh ai sẽ thay thế được?
Đại tướng Cao Văn Viên không trả lời thẳng mà
hỏi lại cựu Trung tướng Trần Văn Đôn:
-Anh sẽ làm gì ?
Cựu Trung tướng Trần Văn Đôn trả lời:
-Tôi cũng chưa quyết định. Mấy ngày trước ông
Minh và ông Mẫu muốn tôi tiếp tục giữ ghế Tổng
trưởng Quốc phòng nhưng tôi chưa trả lời, nay
ông Minh cho tôi biết Hà Nội không muốn có người
nào trong nội các cũ ở lại trong nội các mới."
Về lại văn phòng, cựu Trung tướng Trần Văn Đôn
nhận được điện thoại của ông Dương Văn Minh hủy
bỏ sắc lệnh mà Tổng thống Trần Văn Hương đã ký
cho phép Đại tướng Cao Văn Viên nghỉ dài hạn
không lương, nhưng sắc lệnh đó Tổng thống Trần
Văn Hương đã ký trước khi bàn giao chức vụ Tổng
thống.
* Chức vụ Tổng tham mưu trưởng Quân lực VNCH vào
những ngày cuối tháng 4
Về chức vụ Tổng Tham mưu trưởng Quân lực VNCH,
sau khi Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu từ chức vào
tối 21 tháng 4/1975, và sau cuộc rút quân khỏi
Xuân Lộc, Đại tướng Cao Văn Viên không còn thiết
tha với chức vụ Tổng tham mưu trưởng Quân lực
VNCH, trong khi đó, tân Tổng Thống Trần Văn
Hương lại muốn bổ nhiệm Đại tướng Cao Văn Viên
làm Tổng tư lệnh Quân đội với đầy đủ quyền hạn,
so với chức vụ Tổng Tham mưu trưởng mà Đại tướng
Viên đã nắm giữ từ tháng 10/1965.
Thế nhưng, như đã trình bày ở phần trên, Đại
tướng Cao Văn Viên đã trình xin Tổng Thống Trần
Văn Hương cho ông được giải nhiệm. Tổng thống
Trần Văn Hương không đồng ý và yêu cầu Đại tướng
Viên tiếp tục giữ chức vụ. Chỉ đến khi Tổng
Thống Trần Hương trao quyền cho ông Dương Văn
Minh thì Đại tướng Cao Văn Viên mới nhận được
quyết định giải nhiệm.
Kể lại chuyện này, Đại tướng Cao Văn Viên ghi
trong hồi ký như sau: "Trước khi Tổng Thống
Hương bước xuống, Tổng Thống đưa ra một sắc lệnh
giải nhiệm tôi khỏi chức vụ Tổng Tham mưu trưởng
Bộ Tổng Tham Mưu. Đến khi tân Tổng Thống (cựu
Đại tướng Dương Văn Minh) muốn chọn người thay
thế tôi, tôi đề nghị Tướng Đồng Văn Khuyên, lúc
ấy đang giữ chức Tham mưu trưởng Bộ Tổng Tham
mưu kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục Tiếp vận".
* Bộ Tổng Tham Mưu QL.VNCH, những giờ cuối cùng
Trưa ngày 29 tháng 4/1975, các vị tướng có
thẩmquyền tại Bộ Tổng tham mưu Quân lực VNCH đã
ra đi. Đại tướng Cao Văn Viên rời Việt Nam từ
chiều 28/4/1975 cùng với Chuẩn tướng Thọ (trưởngphòng
3); Trung tướng Đồng Văn Khuyên, Tham mưu trưởng
Liên quân Bộ Tổng tham mưu kiêm Tổng cục trưởng
Tiếp vận rời Bộ Tổng Tham mưu từ trưa ngày
29/4/1975. Trung tướng Nguyễn Văn Minh, được
Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu bổ nhiệm giữ chức vụ
Tư lệnh Biệt Khu Thủ Đô vào cuối tháng 3/1975,
cũng đã ra đi. ( Giữa năm 1968, Tướng Nguyễn Văn
Minh đã giữ chức vụ Tư lệnh Biệt khu Thủ đô lần
thứ 1; đến năm 1971, ông được bổ nhiệm giữ chức
vụ Tư lệnh Quân đoàn 3/Quân khu 3 thay thế Trung
tướng Đỗ Cao Trí tử nạn; từ tháng 11/1973 đến
tháng 3/1975, ông lần lượt giữ các chức vụ: Chỉ
huy trưởng Trường Bộ Binh, Tổng thanh tra Quân
đội).
Trước tình trạng nhiều vị tướng lãnh đã "từ
nhiệm", tân Tổng thống Dương Văn Minh đã cử một
số tướng lãnh và cựu tướng lãnh giữ các chức vụ
trọng yếu: Trung tướng Vĩnh Lộc giữ chức Tổng
Tham mưu trưởng; Nguyễn Hữu Hạnh, Chuẩn tướng,
đã về hưu từ tháng4/1974, làm Phụ tá Tổng tham
mưu trưởng; cựu Thiếu tướng Lâm Văn Phát, được
cử làm Tư lệnh Biệt khu Thủ Đô; chuẩn tướng Lê
Văn Thân, nguyên Tư lệnh phó Quân khu 2,làm Tư
lệnh phó phụ giúp Tướng Lâm Văn Phát; Chuẩn
tướng Nguyễn Văn Chức, nguyên Cục trưởng Công
binh, Thứ trưởng Định cư trong Nội các Nguyễn Bá
Cẩn, giữ chức Tổng cụctrưởng Tiếp vận. Sau khi
nhận chức Tổng tham mưu trưởng, chiều 29/4/1975,
Trung tướng Vĩnh Lộc đã triệu tập một cuộc họp
với các tướng lãnh và sĩ quan cao cấp đang còn ở
lại Sài Gòn tại phòng họp bộ Tổng Tham Mưu và
yêu cầu "mọi người đừng bỏ đi, hãy ở lại để làm
việc với tất cả trách nhiệm".
Về tình hình chiến sự, từ sáng sớm ngày 30 tháng
4, tại các mặt trận quanh Sài Gòn và Biên Hòa,
các đơn vị của Sư đoàn 5BB, Sư đoàn 18BB, Lữ
đoàn 3 Thiết kỵ, các đơn vị Dù, Thủy quân Lục
chiến, Biệt động quân... đều đặt trong tình
trạng sẵn sàng ứng chiến để chận đánh Cộng quân.
Tại Bộ Tư lệnh Biệt khu Thủ đô, Thiếu tướng Lâm
Văn Phát từ sáng sớm đã dùng trực thăng bay quan
sát tình hình, vừa đáp xuống bộ Tư lệnh ông gọi
máy liên lạc với Chuẩn tướng Nguyễn Hữu Tần, sĩ
quan cao cấp nhất của Không quân vào lúc đó.
Tướng Phát yêu cầu Tướng Tần cho các phi tuần
khu trục liên tục oanh kích Cộng quân đang
chuyển quân dọc theo con đường từ ngả tư Bảy
Hiền lên đến Hóc Môn.
Trong khi các đơn vị VNCH đang nỗ lực đẩy lùi
Cộng quân ra khỏi Bộ Tổng Tham mưu, thì vào 10
giờ 15 phút (theo ghi nhận của cựu đại tá Phạm
Bá Hoa, nguyên Tham mưu trưởng Tổng cục Tiếp Vận,
có mặt tại Bộ Tư lệnh Biệt khu Thủ đô sáng
30/4/1975 và nghe đài Sài Gòn vào giờ phút đó),
Tổng thống Dương Văn Minh ra lệnh cho Quân lực
Việt Nam Cộng Hòa ngưng chiến. Trước đó vài phút,
chiến đoàn Biệt Cách Nhảy Dù đang tung các đợt
phản công để đánh bật địch quanh vòng đai Bộ
Tổng Tham Mưu.
Khi nhận được lệnh ngưng bắn, Thiếu tá Phạm Châu
Tài, chiến đoàn trưởng Biệt Cách Nhảy Dù đã lấy
xe jeep vào Bộ Tổng Tham Mưu, ông được anh em
binh sĩ gác cổng cho biết là Trung tướng Vĩnh
Lộc, Tân Tổng Tham mưu trưởng, đã ra đi lúc 6
giờ sáng, tất cả tướng lãnh và các đại tá đã họp
với Thiếu tá Tài về kế hoạch phòng thủ Tổng hành
dinh Bộ Tổng Tham mưu trong đêm 29/4/1975, cũng
không còn ai.
Trước tình hình đó, Thiếu tá Tài đã bốc điện
thoại quay số gọi về văn phòng Tổng Tổng phủ,
gặp Chuẩn tướng Nguyễn Hữu Hạnh ở đầu giây. Ông
Hạnh hỏi Thiếu tá Tài là ai? Vị chiến đoàn
trưởng đã trả lời:
-
"Tôi là chiến đoàn trưởng Biệt
cách Nhảy Dù đang trách nhiệm bảo vệ bộ Tổng
tham mưu, tôi xin được gặp Tổng thống".
Vài giây
sau, thiếu tá Tài nghe tiến ông Dương Văn Minh
nói ở đầu máy:
-
"Đại tướng Dương Văn Minh nghe đây,
có chuyện gì đó?"
Thiếu tá Tài trình bày:
-
"Tôi
đang chỉ huy cánh quân tử chiến với Cộng quân ở
Bộ Tổng Tham mưu thì có lệnh ngưng bắn, nhưng
Cộng quân vẫn tiến vào, tôi đã liên lạc với bộ
Tổng Tham mưu nhưng không có ai, nên muốn nói
chuyện với Tổng thống là Tổng Tư lệnh Tối cao
của Quân đội để xin quyết định.
Tướng Minh trả lời:
- "Các em chuẩn bị bàn giao đi!",
Thiếu tá Tài ngạc nhiên hỏi lại:
- "Bàn giao là
như thế nào thưa đại tướng, có phải là đầu hàng
không?"
Tướng Minh đáp:
-
"Đúng vậy, ngay bây giờ
xe tăng Việt Cộng đang tiến vào Dinh Độc Lập".
Nghe Tướng Minh cho biết như vậy, Thiếu tá Tài
nói ngay:
-
"Nếu xe tăng Việt Cộng tiến vào dinh
Độc Lập, chúng tôi sẽ đến cứu Tổng thống".
Tướng
Minh suy nghĩ, Thiếu tá Tài nói tiếp:
-
"Tổng
thống phải chịu trách nhiệm trước 2 ngàn cảm tử
quân đang tử chiến với Cộng quân ở Bộ Tổng Tham
mưu."
Tướng Minh trả lời:
-
"Tùy các anh em".
Theo lời Thiếu tài Tài, sau này, khi bị CQ giam
trong trại tù, ông đã gặp Trung tá Võ Ngọc Lan,
Liên đoàn trưởng Liên đoàn phòng vệ Tổng thống
phủ. Trung tá Lan nói với Thiếu tá Tài:
-
Lúc đó,
moa đứng cạnh Tướng Minh, moa nghe toa nói vào
cứu Tổng thống.
Thiếu tá Tài giải thích:
-
Tổng
thống là vị lãnh đạo tối cao của Quân lực, phải
cứu ông ra để có người chỉ huy quân đội.
VƯƠNG HỒNG ANH
No comments:
Post a Comment